Większość frezerów CNC, mówiąc o frezarkach, ma na myśli frezarki pionowe CNC. Jest do układ, w którym stół roboczy znajduje się w płaszczyźnie X/Y i umieszczony jest poziomo, a oś Z jest osią pionową. Jest to bardzo dobre rozwiązanie, stosunkowo tanie i bardzo popularne, natomiast nie pozbawione wad. Alternatywą mogą być frezarki poziome CNC, które posiadają wrzeciono i oś Z w poziomie, a stół (zwykle obrotowa paleta) służy do montażu czy to dużych przedmiotów czteroosiowych, czy też kolumn obróbkowych z wieloma przedmiotami. W dzisiejszym artykule omówimy podobieństwa i różnice między tymi rozwiązaniami.
Frezarki pionowe CNC jak i frezarki poziome CNC posiadają tą samą kinematykę, ale obróconą o 90 stopni. W dalszym ciągu oś narzędzia jest osią Z, w dalszym ciągu korzystają z kartezjańskiego układu współrzędnych, w większości sytuacji posiadają magazyny narzędziowe i pozwalają na wykonanie tych samych operacji. Ustawienie wrzeciona na boku, które posiadają frezarki poziome CNC pozwala jednak na montaż dużo cięższych przedmiotów wymagających obróbki czteroosiowej lub też na montaż kolumn posiadających przedmioty obrabiane na wielu stronach, w rzędach po wiele sztuk. Dzięki temu obrabiamy jednocześnie nie kilka, a nawet kilkadziesiąt przedmiotów obrabianych.
Frezarki poziome CNC zwykle posiadają również system paletyzacji, dzięki czemu operator może wymieniać przedmioty obrabiane poza strefą obróbki. Nie tracimy dzięki temu czasu na przezbrojenie, co czyni je idealnym rozwiązaniem do obróbek seryjnych i masowych. Przykładem popularnej w Polsce obrabiarki poziomej, czteroosiowej z paletyzacją są maszyny Haas EC400 i Haas EC500. Frezarki pionowe CNC, natomiast, pozwalają na znacznie bardziej prosty montaż pojedynczych przedmiotów obrabianych.
Materiał położony na stole nie musi być w żaden sposób podtrzymywany przed końcowym umocnieniem oraz nie potrzebujemy żadnych dodatkowych urządzeń (typu kątowniki czy kolumny). Wystarczy nam bowiem proste imadło czy zestaw łap mocujących. Frezarki CNC pionowe są też znacznie prostsze w konstrukcji, co oznacza zwykle znacznie niższą cenę samej obrabiarki, przy podobnej objętości obróbczej niż frezarki poziome CNC. Na plus – frezarki poziome CNC mogą też pochwalić się lepszą ewakuacją wióra, która nie „walczy” z grawitacją, dzięki czemu wykonywanie głębokich otworów, kieszeni czy innych cech przedmiotu obrabianego jest tu uproszczone.
Niezależnie jednak, czy potrzebujemy wspomnianego centrum poziomego, takiego jak seria EC firmy Haas, czy też najbardziej popularnej frezarki na świecie w układzie pionowym – Haas’a VF2, często warto zastanowić się nad rozwiązaniem używanym. Niejednokrotnie maszyny w idealnym stanie można dzięki portalom, takim jak Obrabiarka.pl, kupić za ułamek kwoty ceny nowej maszyny, dzięki czemu rozpoczynamy produkcję we własnej firmie znacznie niższym nakładem.